روششناسی
در وبسایت نمای انقلاب (با دامنه enqelab.info)، با اتکا به بررسی جامع اطلاعات موثق منتشر شده درباره اعتراضات از ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ تا امروز:
تهیه پایگاه دادهها
وبسایت نمای انقلاب به منظور جمعآوری دادههای مربوط به تجمعات و اعتصابات، از روشهای تحقیقاتی مرسوم برای شناسایی و بررسی منابع در دسترس عموم استفاده کرده است. عمده دادهها از طریق بررسی گزارشات خبری رسانههای معتبر گردآوری شده است. برخی دادهها نیز از وبسایتها یا شبکههای اجتماعی سازمانهای حقوق بشری دریافت شده است. همچنین در موارد معدودی برای تکمیل دادهها، به ویدئوهایی که در شبکههای اجتماعی از جمله اینستاگرام، تلگرام، فیسبوک، یوتیوب و توییتر منتشر نمودهاند توجه شده و در صورت انتشار آنها توسط اکانتهای معتبر یا پرمخاطب، مورد استفاده قرار گرفته است.
وبسایت نمای انقلاب از تاریخ 2 آبان 1401 آغاز به جمع آوری و ثبت خبرهای مربوط به اعتراضات نمود. اولین مرجع این وبسایت، صفحه “گاهشمار اعتراضات سراسری (شهریور و مهر ۱۴۰۱)” در ویکی پدیا بود که در اینجا از زحمات تهیه کنندگان این صفحه قدردانی میگردد. مراجع این صفحه به تسریع در آماده سازی پایگاه داده (دیتابیس یا آرشیو) اعتراضات کمک شایانی نمود و همه مراجع مرتبط با هر اعتراض ثبت گردید. کلیه منابعی که برای ثبت تجمعات اعتراضی یا اعتصابات در پایگاه داده نمای انقلاب تا قبل از تاریخ 8 آبان 1401 ثبت شده، منابع صفحه مذکور در ویکی پدیا است.
پس از به روزآوری از تاریخ 8 آبان 1401 به این سو، وبسایت نمای انقلاب خود نسبت به جمعآوری و ثبت دادهها در پایگاه داده اعتراضات، به صورت روزانه و بعضا تا روزی 5 بار اقدام نموده و خواهد نمود.
متعاقبا در دیماه 1401 تا اول بهمنماه 1401، کلیه دادههای قبلی که در مراجع دیگر مثل ویکیپدیای گاهشمار اعتراضات جمعآوری شده بودند، مجددا مورد بازبینی قرار گرفتند و کلیه دادهها مرور، اصلاح و تکمیل گردیدند. به همین دلیل در گزارشات قبل و بعد این تاریخ، اختلافهایی دیده میشود. در حال حاضر و به طور کلی از این پس، دادههای نمای انقلاب کامل هستند و به صورت روزانه به روز میشوند.
گزارشات مربوط به بازداشتشدگان تنها بر اساس دادههای منتشر شده توسط “کمیته پیگیری وضعیت بازداشتشدگان” که در دسترس عموم قرار گرفته، تهیه شده است و وبسایت نمای انقلاب دخل و تصرفی در اصل این دادهها نمیکند و فقط آن را به صورت گزارش تصویری در وبسایت خود، گاها با اصلاح نام صحیح برخی شهرها، منتشر میکند. تاریخ آخرین به روزرسانی از داده های کمیته پیگیری وضعیت بازداشتشدگان، در وبسایت نمای انقلاب نشان داده میشود.
گزارشات مربوط به جانباختگان از دادههای سازمانهای حقوق بشری مثل هرانا یا سازمان عفو بینالملل گرفته میشود. در صورت آنکه دادهای در خصوص جانباختگان منتشر شود، حتما در این وبسایت مرجع آن مشخص میشود. به عنوان مثال دادههای مرتبط با جانباختگان که هرانا منتشر کرده است، به تفکیک از بقیه سازمانها یا اطلاعات درج شده در فضای مجازی نمایش داده میشود.
دادههای دیگری نیز توسط وبسایت نمای انقلاب منتشر میشود که مربوط به حرکتهای اعتراضی از جمله شعار شبانه، شعارنویسی، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نماد، تخریب اموال حکومتی، حضور بر مزار جانباختگان یا دیدار خانوادههای جانباختگان است. در ذیل دستهبندی نصب بنر یا نماد، به منظور جلوگیری از تعدد دستهبندیها، هر حرکت اعتراضی دیگر، از جمله رقص و آواز، برداشتن حجاب به منظور اعتراض، توزیع غذا یا نذری و امثالهم نیز قرار داده شده است. همچنین اعمالی چون عمامهپرانی ذیل دستهبندی تخریب بنر یا نماد قرار داده شدهاند. بر اساس مباحث حول این موضوعات از جمله مثلا مقاله منتشر شده در آسو، با توجه به آنکه دیدگاههای مختلفی در خصوص ایستادگی مدنی وجود دارد، نمای انقلاب صرفا به توصیف دادهها میپردازد و این حرکتها را ارزشگذاری نمیکند. ثبت این دادهها توسط نمای انقلاب با هدف درک بهتر روند جنبش انقلابی مردم ایران و استفاده از این دادهها برای تحلیلهای آماری و علوم اجتماعی بعدی است.
پایگاه دادهای که اطلاعات فوقالذکر در آن درج میگردد، به صورت یک فایل اکسل است که تمام دادههای جمعآوری شده در آن ذخیره میگردد. نمایش اطلاعات این پایگاه داده از طریق نمودارها و گزارشات تعاملی وبسایت خواهد بود. نکته مهم آنکه لینک وبسایتهای مرجع تمام دادههای نمایش داده شده در صفحه اصلی وبسایت با عنوان “نمای انقلاب از ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ تا امروز” قابل مشاهده است. برای سهولت استفاده از این لینکها، میتوان از فیلتر کردن روی محورهای مختلف (شهر و زمان) استفاده نمود. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، لطفا با ما تماس بگیرید.
منابع
رسانههای خبری: رادیو فردا، بی بی سی، صدای آمریکا، ایران اینترنشنال، ایران وایر، کوردستان مدیا
سازمانها و گروههای حقوق بشری: عفو بینالملل، کمیته پیگیری وضعیت بازداشتشدگان، کمپین فعالین بلوچ، حال وش، شبکه حقوق بشر کردستان، سازمان حقوق بشر ایران، اتحاد برای ایران، سازمان حقوق بشری هه نگاو، کانون حقوق بشر ایران، کولبر نیوز، هرانا، بنیاد برومند، گزارشگران بدون مرز، بنیاد ستار بهشتی
شبکههای اجتماعی: اکانتهای معتبر یا شناخته شده در توئیتر، تلگرام، اینستاگرام مانند کانال شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران، کانون نویسندگان ایران، اتحاد آزاد کارگران ایران، اتحادیه تشکلهای کامیونداران و رانندگان سراسر ایران، وحید آنلاین، جوانان محلات تهران و غیره.
توضیح: با توجه به آنکه وبسایت نمای انقلاب هیچ وابستگی به فرد، نهاد و گروهی ندارد، همه مراجع خبری را دنبال میکند و فراخوانهای همه افراد و گروههای داخل کشور را باز نشر مینماید.
توضیح: برای ثبت حرکتهای اعتراضی مثل شعارنویسی یا شعار شبانه و امثالهم، بعضا به برخی کانالهای تلگرامی که کمتر مورد توجه بودهاند نیز ارجاع داده شده است اما در مورد تجمعات اعتراضی، اعتصابات، بازداشتشدگان و جانباختگان، صرفا به رسانههای معتبر یا نهادها و سازمانهای حقوق بشری و گروههای فعال مدنی تکیه شده است.
آمار وبسایت نمای انقلاب حداقلی است
اتکای وبسایت نمای انقلاب به اخبار و محتوای منتشر شده در فضای اینترنت است. بدیهی است با توجه به محدودیتهای اینترنتی که جمهوری اسلامی آن را تحمیل نموده، بسیاری از تجمعات یا اعتصابات دارای پوشش خبری یا اطلاعرسانی در فضای مجازی نبودهاند. همچنین بدیهی است به دلیل فضای امنیتی، جو سرکوب و ریسک انتشار اطلاعات مربوط به تجمعات اعتراضی یا اعتصابات یا جنایتهای صورت گرفته، بسیاری از وقایع اطلاعرسانی نشدهاند. همچنین ممکن است خبر یا مطلبی در مورد تجمعات یا اعتصابات از چشم این وبسایت پنهان مانده باشد و در گزارشهای وبسایت منعکس نشده باشد.
لذا به همه دلایل فوق با یقین میتوان گفت آمار ارائه شده در این وبسایت حداقلی بوده و صرفا نمایی از انقلاب نوین مردم ایران است.
در عین حال خواهشمندیم در صورت برخورداری از هرگونه اطلاعات موثق در خصوص تجمعات، اعتصابات، بازداشتها، حمله، آسیبرسانی، شکنجه و جنایت عاملان و آمران جمهوری اسلامی و یا قتل معترضان، مراتب را به اطلاع این وبسایت برسانید.
تفکیک تجمعات اعتراضی و اعتصابات
در تفکیک تجمع اعتراضی کارگری یا اعتصاب بیشتر به خود مرجع و خبر تکیه شده است. در عین حال مواردی وجود دارد که در خبرها به آنها اعتصاب نام داده شده در حالی که در گزارش سایت نمای انقلاب در دسته تجمع جای داده شده است. دلیل آن تعریف واژه اعتصاب است با این تعریف: توقف موقت و هدفمند کار توسط گروهی از کارکنان و مردم به منظور بیان اعتراض یا تحمیل یک تقاضا. در اعتصاب اقدام علیه کارفرمایان انجام میگیرد. یعنی آنگاه که به نظر میرسد تجمعی منجر به توقف موقت کار نشده است، در گزارش وبسایت نمای انقلاب به آن تجمع، اعتصاب اطلاق نشده است.
تفکیک تجمعات دانشجویی و مردمی
مادامیکه تجمعات اعتراضی دانشجویی منحصر به خود دانشجویان، مثلا در محیط دانشگاه بوده، در دسته تجمعات دانشجویی قرار داده شدهاند اما چنانچه این اعتراضات به خیابان کشیده شده و مردم نیز با آنها همراهی کرده باشند، در دسته تجمعات مردمی قرار داده شدهاند.
دقت نقاط جغرافیایی در نقشه
به دلیل آنکه طول و عرض جغرافیایی شهرهای ایران از منابع موجود در اینترنت گرفته شده است، احتمال خطا و نشان دادن اشتباه یک محل وجود دارد. خواهشمند است چنانچه موردی را مشاهده فرمودید، به ما اطلاع دهید.
نام روستاها و شهرهای کوچک
به دلیل آنکه نام شهرها (به همراه طول و عرض جغرافیایی آنها) از منابع موجود در اینترنت گرفته شده است، نام بسیاری از روستاها یا شهرهای کوچک ایران در پایگاه داده وجود ندارد. لذا در اینگونه موارد تلاش شده، حتی المقدور، نام شهرستان آن روستا در گزارش درج شود. مثلا تمام تجمعات اعتراضی یا اعتصابات ثلاث باباجانی، در شهر کرمانشاه ثبت شدهاند.
امیدواریم در آینده به لیست جامعتری از تمام شهرها و روستاهای ایران دست بیابیم تا این نقیصه مرتفع گردد.
تحلیلهای جمعیتی
به دلیل آنکه لیست جامعی که شامل نام تمام شهرها و نقاط جغرافیایی آنها باشد به دست نیامد، به ناچار تحلیلهای آماری روی مراکز استان و جمعیت آنها و جمعیت کل استان متمرکز شده است. چنانچه در آینده لیست جامع شامل جمعیت و نقاط جغرافیایی همه شهرهای ایران به دست آید، میتوان تحلیلهای متفاوتی ارائه نمود.
منابع و سایتهای مرتبط