این مقاله در وبسایت رادیو زمانه منتشر شده است.
مقدمه
نگاه بسیاری به کف خیابان است و با توجه به کاهش تجمعات اعتراضی، می‌پرسند که آیا جنبش انقلابی مردم ایران به سرنوشت جنبش سبز یا خیزش دی 96 یا آبان 98 دچار خواهد شد؟ کاهش تجمعات اعتراضی و اعتصابات در نمودار شماره یک نشان داده شده است. همانطور که در این نمودار مشخص است، شیب نمودار کاهشی است. به این معنا که در اوایل جنبش انقلابی مردم ایران و تا حدود 16 آذر 1401، تجمعات اعتراضی و اعتصابات زیادی در کشور شکل گرفته و پس از آن، این اعتراضات کاهش یافته‌اند.
این نوشتار تصویر فوق را در کنار نمودارهای آماری سایر حرکتهای اعتراضی، که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند، بررسی خواهد کرد. حرکت‌هایی که به دنبال سرکوب خونین تجمعات اعتراضی رو به رشد رفته‌اند و عمدتا شامل شعار نویسی، شعار شبانه، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نمادهای حکومتی، تخریب اموال حکومتی و دیگر اقدامات اعتراضی بوده‌اند.
از دل این بررسی آماری دیده می‌شود که علی‌رغم سرکوب‌ها، اعتراضات، هرچند با تغییر شکل، اما با حفظ و حتی افزایش ضرب‌آهنگ‌شان به پیش رفته‌اند، به طوری که میتوان نتیجه گرفت جنبش انقلابی مردم ایران زنده، پویا و مترصد فرصت‌های پیش روست.
توجه: بر اساس روش‌شناسی که در وبسایت نمای انقلاب به تفصیل تشریح شده، داده‌های سایت نمای انقلاب حداقلی و مبتنی بر آن‌چه که در فضای مجازی و رسانه‌های معتبر منتشر شده (با رویکرد OSINT)، به منظور بررسی آماری تهیه شده است.
1) تجمعات اعتراضی و اعتصابات در 200 روز اول جنبش
از زمان جان‌باختن مهسا (ژینا) امینی و تجمع مردمی روبروی بیمارستان کسری تهران در تاریخ 25 شهریور 1401 تا 200 روز پس از آن، سلسله وقایع پیش‌بینی نشده و خون‌باری رخ دادند که جهان را در حیرت، غم و خشم فرو برد.
در همان ساعات اولیه پس از جان‌باختن ژینا، همزمان با قطعی گسترده / کاهش سرعت اینترنت، ده‌ها چهره داخلی و خارجی واکنش نشان دادند و خشم و انزجار خود را اعلام کردند. شبنم فرشادجو، بازیگر تئاتر و سینما، در همان شب در فضای مجازی حجاب از سر برداشت و در روزهای بعد، بسیاری از زنان در ایران و سراسر جهان، حجاب خود را سوزاندند، موهای خود را قیچی کردند و این زنان و دختران بودند که پیشگام جنبش انقلابی مردم ایران شدند. قتل فجیع ژینا واکنش و اعتراض سازمان‌های بین‌المللی، دولت‌ها و سیاستمداران را نیز برانگیخت. از جمله سازمان عفو بین‌الملل در روز جان باختن ژینا یعنی 25 شهریور 1401، بیانیه‌ای صادر کرد.
اولین حمله نیروهای امنیتی به مردم معترض با شلیک گاز اشک آور و سرکوب تجمعات مردمی، در روز خاکسپاری ژینا در 26 شهریور 1401 در سقز صورت گرفت و حتی خبرگزاری فارس نیز آن را تایید کرد. در آن روز تعدادی از معترضین، مثل کیان درخشان با شلیک مستقیم نیروهای ضد شورش، مجروح شدند. پس از تهران، سقز و سنندج، در مشهد هم تجمعات اعتراضی در همان روز 26 شهریور شکل گرفت. در 27 شهریور، سه شهر دیگر هم به جنبش مردمی پیوستند: مهاباد، کرج (گوهردشت) و رشت. در 200 روز جنبش انقلابی مردم ایران، در پایگاه داده سایت نمای انقلاب 412 شهر کوچک و بزرگ ثبت شده است که در آن‌ها حداقل یک تجمع اعتراضی، اعتصاب یا حرکت اعتراضی وجود داشته و یا در آن‌ها فردی بازداشت شده یا توسط نیروهای امنیتی کشته شده است.
شعار زن، زندگی، آزادی اولین بار در روز خاکسپاری ژینا و در سنندج، در تاریخ 26 شهریور 1401 به گوش رسید. فردای آن روز، در 27 شهریور، دانشجویان دانشگاه تهران با بالا بردن پلاکاردها و سر دادن این شعار (زن، زندگی، آزادی) نسبت به سیاست‌های سرکوب‌گرانه علیه زنان اعتراض کردند. روز بعد آن، گزارشهایی از تجمعات دانشجویی در حداقل 8 دانشگاه کشور به دست رسید که این تجمعات به سرعت در دانشگاه‌های دیگر کشور نیز گسترش یافت. در 200 روز اول جنبش انقلابی مردم ایران، در پایگاه داده سایت نمای انقلاب تجمعات اعتراضی و اعتصابات دانشجویی در 209 دانشگاه کشور ثبت شده است.
کمتر از دو هفته پس از آن، اولین تجمعات اعتراضی دانش‌آموزان هم در شیراز گزارش شد و در 200 روز اول جنبش بیش از 250 تجمع اعتراضی دانش‌آموزی ثبت گردیده است.
به طور کلی در 200 روز اول جنبش انقلابی مردم ایران، 3.395 تجمع اعتراضی مردمی، دانش‌آموزی، دانشجویی، کارگری، بازاریان و اصناف در پایگاه داده نمای انقلاب ثبت شده است.
اولین فراخوان عمومی جنبش انقلابی مردم ایران جهت دعوت به اعتصاب در روز 28 شهریور 1401 از سوی مرکز همکاری احزاب کردستان در همان روز جان‌باختن ژینا (25 شهریور) صادر شد. این اعتصاب با همراهی حداقل 10 شهر کردنشین ایران همراه شد. در 200 روز اول جنبش انقلابی مردم ایران 503 اعتصاب مردمی، دانش‌آموزی، دانشجویی، کارگری، بازاریان و اصناف در پایگاه داده نمای انقلاب ثبت شده است.
در همان روز 28 شهریور، به گزارش هرانا، اولین جان‌باختگان جنبش انقلابی مردم ایران در شهرهای کردنشین سقز، دیواندره و دهگلان (فریدون محمودی، فواد قدیمی، محسن محمدی و رضا لطفی) توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران به قتل رسیدند. به گزارش هرانا و سازمان حقوق بشر ایران تا امروز بیش از 500 نفر به قتل رسیده‌اند.
همانطور که گفته شد، شیب نمودار یک تایید کننده روند کاهشی تجمعات اعتراضی و اعتصابات است. اما این همه ماجرا نیست. در ادامه، ابتدا به تفکیک آماری اجزای تجمعات اعتراضی و اعتصابات پرداخته می‌شود و سپس به بررسی آماری سایر حرکتهای اعتراضی. تجمعات اعتراضی و اعتصابات به تفکیک مردمی، دانشجویی، دانش‌آموزی، کارگری و بازاریان و اصناف خواهند بود.
1-1) تجمعات اعتراضی و اعتصابات مردمی
بررسی ویدئوهای تجمعات اعتراضی و اعتصابات مردمی در 200 روز اول، که در وبسایت نمای انقلاب از طریق فیلتر روی دسته‌بندی و استفاده از لینک ویدئوهای خبری در دسترس است، نشان می‌دهد اعتراضات مردمی را به 2 بخش کلی میتوان تقسیم کرد:
- از 25 شهریور تا 16 آذر 1401 تجمعات اعتراضی پر جمعیت: به طور میانگین روزانه حدود 19 تجمع اعتراضی در شهرهای مختلف کشور.
- از 16 آذر به بعد تجمعات اعتراضی کم جمعیت، پراکنده، در حال حرکت و کوتاه مدت، عمدتا حول دو محور زیر با میانگین روزانه حدود 6 تجمع اعتراضی در شهرهای مختلف کشور:
- تجمعات اعتراضی مدنی مثل اعتراض به مسمومیت دانش‌آموزان در فراخوان 16 اسفند 1401
- تجمعات اعتراضی در مراسم‌های فرهنگی – تاریخی مثل چهارشنبه سوری یا جشن سده و نیز سالگردهای مرتبط با جنایات جمهوری اسلامی، مثل سالگرد شلیک به هواپیمای اوکراینی یا چهلم دو اعدام شده جنبش انقلابی مردم ایران (محمد مهدی کرمی و سید محمد حسینی)
به عنوان مثال همانطور که در نمودار دو نشان داده شده، در دوره اول بیشتر تعداد تجمعات مردمی در چهلم ژینا (4 آبان 1401) بوده و در دوره دوم، بیشترین تعداد تجمعات در چهارشنبه سوری (23 اسفند 1401) بوده است. با وجود پر تعداد بودن تجمعات مردمی در چهارشنبه سوری، ساختار و نوع این تجمعات که همراه با برپایی آتش و شعار علیه جمهوری اسلامی اما به صورت پراکنده، کم تراکم یا کوتاه مدت بوده، با تجمعات مردمی که در چهلم قتل ژینا شکل گرفت کاملا متفاوت بوده است.
به این ترتیب میتوان گفت اعتراضات مردمی گسترده در کف خیابان حدودا به مدت 2.5 (دو و نیم) ماه به طول انجامیده و با سرکوب شدید، شکل آن تغییر یافته است.
1-2) تجمعات اعتراضی و اعتصابات دانشجویی
همانطور که نمودار سه نشان می‌دهد و بر اساس ویدئوهای تجمعات اعتراضی و اعتصابات دانشجویی، میتوان گفت اعتراضات دانشجویی از 27 شهریور در دانشگاه تهران شروع شد و تا 16 آذر 1401 یعنی به مدت حدود 2.5 ماه به طول انجامید و با موج سرکوب شدید، به خاموشی یا کم سویی گرایید. در این بازه به طور میانگین روزانه حدودا در 10 دانشگاه کشور تجمع اعتراضی یا اعتصاب وجود داشته و در 4 آبان 1401 (چهلم ژینا) در حداقل 45 دانشگاه کشور تجمعات اعتراضی دانشجویی وجود داشته است. در 200 روز جنبش انقلابی مردم ایران در حداقل 199 دانشگاه ایران و همه 31 استان کشور، تجمعات اعتراضی یا اعتصاب گزارش شده است.
1-3) تجمعات اعتراضی و اعتصابات دانش‌آموزی
اولین ویدئوها از اعتراضات دانش‌آموزی در ایران، که جهان را به حیرت و ستایش واداشت، از حدود 10 مهر 1401 در شیراز دیده شد و آن موج اولیه حیرت‌آور تا 24 آبان 1401 (سالگرد آبان 98) به طول انجامید. به این ترتیب میتوان گفت این جنبش دانش‌آموزی پس از حدود 1.5 ماه سرکوب شد. در این بازه به طور میانگین روزانه حدودا 6 تجمع اعتراضی یا اعتصاب دانش‌آموزی وجود داشت و در 12 و 16 مهرماه شاهد حداقل 14 تجمع اعتراضی یا اعتصاب، در حداقل 20 شهر کشور، بوده‌ایم. در 200 روز اول جنبش انقلابی مردم ایران بیش از 250 تجمع اعتراضی دانش‌آموزی در حداقل 22 استان کشور ثبت گردیده است.
1-4) تجمعات اعتراضی و اعتصابات کارگری
شاید بتوان گفت شوک وارده به جامعه چنان شدید بود که اعتراضات کارگری از حدود 2 هفته پس از قتل ژینا دوباره شکل گرفتند و البته مقایسه خبرهای تجمعات اعتراضی کارگری، پیش و پس از قتل ژینا نشان می‌دهد محتوای شعارها و مطالبات نیز تحت تاثیر جنبش انقلابی مردم ایران تغییر کرده است. تجمعات و اعتصابات کارگری، حتی در کف خیابان، تا امروز زنده و تنها بخشی از تجمعات اعتراضی است که روند آن افزایشی بوده است. با این حال به نظر می‌رسد پس از کم‌رنگ شدن تجمعات اعتراضی و اعتصابات مردمی از نیمه آذر ماه به بعد، مجددا رنگ و بوی شعارها در تجمعات کارگری هم تغییر کرده و بیشتر متمرکز بر مطالبات مدنی و معیشتی شده است.
در این 200 روز جنبش انقلابی مردم ایران، روزانه به طور میانگین با حدود 4 تجمع اعتراضی و اعتصاب کارگری روبرو بوده‌ایم. حداکثر تعداد تجمعات اعتراضی و اعتصابات در روز، مربوط به 9 اسفند 1401 (فراخوان بازنشستگان) بوده است. عمده‌ترین گروه‌هایی که در این تجمعات یا اعتصابات نقش داشته‌اند معلمان و بازنشستگان و پس از آن کارگران سراسر کشور بوده‌اند.
به نظر می‌رسد دلیل روند افزایشی اعتراضات کارگری، از یک طرف وخیم‌تر شدن وضعیت مشکلات اقتصادی و معیشتی و از طرف دیگر سرکوب کمتر خونین و مرگ‌بار آن‌ها، علی‌رغم فشارهای بسیار بر فعالان حقوق کارگری، توسط حکومت جمهوری اسلامی به دلیل ماهیت و محتوای این اعتراضات بوده است.
1-5) تجمعات اعتراضی و اعتصابات بازاریان و اصناف
پس از 28 شهریور 1401 که با فراخوان احزاب کرد شاهد اعتصاب بازاریان و اصناف در مناطق کردنشین بودیم، اعتصابات یا اعتراضات دیگری، باز هم عمدتا در مناطق کردنشین، روی دادند اما اوج اعتراضات بازاریان و اصناف، اعتصاب سراسری در 14 تا 16 آذر 1401 بود که در حداقل 63 شهر (در تهران در 5 منطقه) اعتصابات بازاریان و اصناف شکل گرفت. پس از این تاریخ، با سرکوب و برخورد قهری شدید نهادهای جمهوری اسلامی، با اعمالی از قبیل پلمب مغازه‌ها، لغو مجوزها یا احضار مالکان، شاهد اعتصابات کمتری بوده‌ایم.
در نتیجه میتوان گفت عمر این دسته از اعتراضات هم حدود 2.5 (دو و نیم) ماه بوده است که در این بازه زمانی، به طور میانگین در 10 منطقه کشور شاهد اعتصابات و اعتراضات بازاریان و اصناف بوده‌ایم.
2) سایر حرکتهای اعتراضی
چنانچه گفته شد پس از حدود 2 الی 2.5 ماه از آغاز جنبش انقلابی مردم ایران، سرکوب شدید باعث کاهش تجمعات اعتراضی در کف خیابان گردید. پس از این دوره، مردم معترض، اعتراضات خود را به شکل‌های جدیدی ادامه دادند. در این نوشتار به شکل‌های دیگر اعتراضی از قبیل شعار نویسی، شعار شبانه، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نمادهای حکومتی، تخریب اموال حکومتی و دیگر اقدامات اعتراضی “حرکتهای اعتراضی” گفته می‌شود.
نمودار شماره هفت، روند این دو دسته اعتراض یعنی یکی تجمعات اعتراضی خیابانی و دیگری، حرکتهای اعتراضی را ظرف 200 روز جنبش انقلابی مردم ایران نشان می‌دهد.
همانطور که از نمودار مشخص است، تقریبا از اواسط آذرماه که تجمعات اعتراضی کم رنگ شدند، به تدریج اشکال مختلف حرکتهای اعتراضی از قبیل شعارنویسی، شعار شبانه، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نماد حکومتی، تخریب اموال حکومتی، بازدید از مزار جان‌باختگان، دیدار خانواده‌های جان‌باختگان، برداشتن حجاب در محلهای عمومی، رقص، توزیع غذای نذری و غیره اوج می‌گیرند.
سایت نمای انقلاب تمامی رویدادهای ذکر شده را که در فضای مجازی و رسانه‌های خبری منعکس شده‌اند را ثبت نموده است. توضیح آن‌که شاید به نظر برسد برخی از موارد فوق به عنوان حرکت اعتراضی محسوب نشوند اما لازم است انعکاس اخبار موضوعات فوق را در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها در چارچوب جنبش انقلابی مردم ایران ببینیم و البته این جمله فاطمه حیدری، خواهر جواد حیدری، از کشته‌شدگان اعتراضات قزوین را هم، مثلا در مورد حرکت اعتراضی بازدید از مزار جان‌باختگان به یاد داشته باشیم: “آمدن بر سر خاک حالا فقط نشانه در یاد ماندن نیست؛ نماد و نشانه مقاومت و اعتراض است”.
نکته‌ای که در بررسی روند حرکتهای اعتراضی به چشم می‌خورد این است که این حرکت‌ها در ابتدای شکل‌گیری جنبش انقلابی مردم ایران و در یک ماه اول رو به گسترش بودند اما پس از آن به مدت حدود یک تا یک و نیم ماه کم رنگ می‌شوند.
طبیعتا به قطعیت نمی‌توان گفت اما با نگاهی به نمودار هشت (که شکل دیگری از نمودار شماره هفت است) به نظر می‌رسد شدت سرکوب اولیه جامعه را وارد یک شوک کرده است و تا دوباره این جنبش خود را باز بیابد، مدت زمانی صرف شده است و دوباره همزمان با اعدام سید محمد حسینی و محمد مهدی کرمی، از بازداشت‌شدگان اعتراضات، در 17 دی‌ماه 1401، قوت گرفته و شکل جدید اعتراضات را به پیش برده است. خشم عمومی می‌تواند عامل تشدید اعتراضات باشد.
در ادامه به بررسی جزئیات این حرکتهای اعتراضی پرداخته می‌شود.
توضیح: دلیل بالا بودن تعداد حرکتهای اعتراضی در 12 آذر 1401، تخریب اموال حکومتی از جمله پایگاه‌های بسیج، حوزه‌های علمیه یا دفتر امامان جمعه و یا تخریب بنرها و نمادهای حکومتی در این تاریخ، در حداقل 19 شهر کشور به طور همزمان، بوده است.
2-1) شعارنویسی
شعارنویسی بر در و دیوار شهرها از بخش‌های جدانشدنی جنبش انقلابی مردم ایران بوده است. با این حال همانطور که گفته شد، شاید به دلیل شوک وارده به جامعه به خاطر شدت سرکوب حکومت، یک دوره کاهش گزارش‌ها در مورد شعارنویسی را شاهد هستیم.
دوره اول از 29 شهریور آغاز و تا اواخر آبان 1401 با میانگین 5 شعارنویسی گزارش شده در روز ادامه می‌یابد. در این دوره حداقل 14 شعارنویسی در 22 مهر 1401 گزارش شده است. دوره دوم که دوره کاهش گزارش‌های خبری در مورد شعارنویسی است حدود 2 ماه به طول می‌انجامد و سپس در دوره سوم از اواخر دی به بعد به طور میانگین روزانه حداقل 10 شعارنویسی گزارش شده است و اوج آن در 22 اسفند و 5 فروردین 1402 با 24 شعارنویسی گزارش شده است.
2-2) تخریب اموال حکومتی
به جز برخی روزهای خاص، مثل 12 آذر 1401 که به آن اشاره شد، عموما حرکتهای اعتراضی همزمان با رویدادهای خاص اوج می‌گیرند.
مثلا در نمودار سیزده، چنانچه مشخص است در سالگرد خیزش آبان 98 یا جشن سده یا در روز قبل از چهارشنبه سوری (22 اسفند 1401) شاهد افزایش شدید تعداد تخریب‌های اموال حکومتی هستیم. این تخریب‌ها عمدتا مربوط به آتش زدن یا پرتاب مواد آتش‌زا به ساختمان نهادهای حکومتی در نیمه شب هستند.
2-3) تخریب بنر یا نماد حکومتی
همانطور که گفته شد، به جز 12 آذر 1401، که به نظر می‌رسد اقدام هماهنگی جهت تخریب اموال یا بنرها در نقاط مختلف کشور صورت گرفته، اوج گیری تخریب بنر یا نماد حکومتی همراه با رویدادهای تاریخی بوده است. اوج این تخریب‌ها را میتوان در دهه فجر جمهوری اسلامی دید که طبیعتا با افزایش نصب بنرهای حکومتی، خوراک بیشتری در اختیار معترضان جهت آتش زدن قرار گرفته است. همچنین چهارشنبه سوری که بخش ویژه آن برافروختن آتش است، مناسبت زیادی با آتش زدن بنرهای حکومتی داشته است. همچنین در روزهایی که خشم عمومی برانگیخته شده، از جمله به دنبال اعدام معترضان، شاهد تخریب بیشتر بنرهای حکومتی هستیم.
2-4) شعار شبانه
تعداد شعارهای شبانه در محلات تهران و شهرستان‌ها هم وابستگی زیادی به رویدادهای تقویمی دارد. اوج شعارهای شبانه را در سالگرد انقلاب 57 شاهد هستیم. حکومتی که همیشه به شعارهای مردم قبل از انقلاب 57 افتخار کرده و آنهایی که شعارها را نوار ضبط شده می‌دانستند مورد تمسخر قرار می‌داده، حال خود باید در یک شب، در بیش از 24 شهر (در تهران در 39 محله شهر) صدای شعارهای اعتراضی را بشنود.
در تهران تقریبا از همه محله‌های این شهر در 200 روز جنبش انقلابی مردم ایران شعاردهی شبانه گزارش شده است. نمودار سیزده، 20 محلهای که در تهران بیشترین شعار شبانه گزارش شده را داشته‌اند نشان می‌دهد.
2-5) بازدید از مزار جان‌باختگان
سایت نمای انقلاب از اوایل بهمن 1401 اقدام به ثبت بازدید از مزار جان‌باختگان نمود.
با وجود آن‌که سیستان و بلوچستان بیشترین تعداد جان‌باختگان را در جنبش انقلابی مردم ایران داشته است، متاسفانه کمترین اخبار یا تصاویر از بازدید از مزار جان‌باختگان این استان در رسانه‌ها، حتی کانالهای بومی و منطقه‌ای این استان منتشر شده است.
بازدید از مزار جان‌باختگان در آخرین پنجشنبه سال، که رسم بسیاری از مناطق کشور است، به اوج خود رسید. در این روز تصاویری از بازدید از مزار حداقل 70 جان‌باخته جنبش انقلابی مردم ایران منتشر گردید.
همچنین مطابق رسم و رسومات، روز اول نوروز هم، تصاویر بسیاری از بازدید خانواده‌ها از مزار جان‌باختگان به دست رسید. این روند در طول تعطیلات نوروزی همچنان ادامه یافت. این در حالی است که نیروهای امنیتی مزاحمت یا ممانعت زیادی برای بازدید از مزار جان‌باختگان به عمل می‌آورند و در بسیاری از موارد حتی امکان عکاسی یا فیلمبرداری نیست یا اقدام به بازداشت بازدیدکنندگان می‌کنند.
2-6) دیگر اقدامات اعتراضی
روند روزانه دیگر اقدامات اعتراضی از جمله نصب بنر یا نماد، دیدار خانواده‌های جان‌باختگان، رقص اعتراضی، عمامه‌پرانی و توزیع غذا به یاد جان‌باختگان هم نشان می‌دهد این اقدامات هم به روزهای خاص و ملی گره خورده‌اند و در این روزها اوج گرفته‌اند.
توضیح: تعداد کلیپ‌های مربوط به رقص در حمایت از دختران اکباتان، به دلیل تعداد بسیار بالا (حداقل 122 کلیپ) در این نمودار نشان داده نشده است.
3) تجمیع تجمعات اعتراضی، اعتصابات و سایر حرکتهای اعتراضی
با وجود آن‌که جنس تجمعات اعتراضی، اعتصابات و حرکتهای اعتراضی با هم متفاوتند، اما چنانچه از نظر آماری هر یک از آن‌ها را یک واحد آماری در نظر بگیریم، روند روزانه تعداد تجمعات اعتراضی و اعتصابات (مردمی، کارگری، دانشجویی، دانش‌آموزی، اصناف و بازاریان) و نیز حرکتهای اعتراضی از جمله شعارنویسی، شعار شبانه، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نمادهای حکومتی، تخریب اموال حکومتی و دیگر اقدامات اعتراضی که در نمودار شماره هفت به صورت تفکیکی نشان داده شده‌اند در نمودار شماره شانزده به صورت تجمیعی آورده شده است.
همانطور که در نمودار شانزده هم نشان داده شده است، روند مجموع تجمعات اعتراضی، اعتصابات و حرکتهای اعتراضی در 200 روز جنبش انقلابی مردم ایران افزایشی است. توضیح آن‌که همین روند در تاریخ 29 اسفند 1401 کاهشی بوده است اما به دلیل افزایش شدید حرکتهای اعتراضی در نوروز 1402، شیب نمودار مثبت شده است.
میتوان این نمودار را این‌طور تفسیر کرد که روند اعتراضات نه‌تنها کاهشی نبوده، بلکه جنبش انقلابی مردم ایران زنده، پویا و مترصد فرصت‌های پیش روست.
جمع بندی:
جنبش انقلابی مردم ایران در 200 روز اول خود، جنبشی بی‌رهبر بوده است. در عین حال این بی‌رهبر بودن به معنای همسو نبودن اعتراضات نبوده است. روندهای اشاره شده در این گزارش نشان از همدلی، همفکری و همسویی عمومی دارد، چنانچه شاهد اوج گیری تجمعات، اعتصابات یا حرکتهای اعتراضی در مناسبت‌های ملی از جمله چهلم ژینا، سالگرد جنبش آبان 98، روز دانشجو، اعدام بازداشت‌شدگان جنبش انقلابی، جشن سده، انقلاب 57، نوروز و 13 به در هستیم.
ضمن آن‌که این مناسبت‌ها مرتبط به یک منطقه جغرافیایی، استان، اتنیک یا مذهب خاص در کشور نبوده و پراکندگی آن‌ها در نقاط مختلف، نشان دهنده پیوندهایی است که مردمان این مناطق در اعتراض و مخالفت با جمهوری اسلامی با یکدیگر دارند.
در پایان، نکاتی که در این گزارش به آن‌ها اشاره شد را به صورت خلاصه ارائه می‌کنیم:
- جنبش انقلابی مردم ایران در کف خیابان ظرف حدود 2 الی 2.5 ماه پس از قتل مهسا (ژینا) امینی، با خشونت شدید حکومت جمهوری اسلامی سرکوب شد و پس از آن شکل‌های دیگری به خود گرفت. سایر حرکتهای اعتراضی از قبیل شعارنویسی، شعار شبانه، نصب بنر یا نماد، تخریب بنر یا نمادهای حکومتی یا تخریب اموال حکومتی افزایشی بوده است.
- حرکتهای اعتراضی با وقایع و مناسبت‌های ملی افزایش شدیدی می‌یابند.
- اعتراضات دانش‌آموزی و پس از آن، اعتراضات دانشجویی، سریعتر از گروه‌های دیگر سرکوب شدند.
- روند تجمعات اعتراضی کارگری با شیبی افزایشی، عمدتا به دلیل اعتراضات حول محورهای معیشتی، همچنان پابرجا و افزایشی هستند. عمده‌ترین گروه‌هایی که در تجمعات یا اعتصابات کارگری نقش داشته‌اند معلمان و بازنشستگان بوده‌اند.
- از 16 آذر 1401 به بعد، به علت سرکوب و برخورد قهری شدید نهادهای جمهوری اسلامی، با اعمالی از قبیل پلمب مغازه‌ها، لغو مجوزها یا احضار مالکان، اعتصابات بازاریان و اصناف تقریبا خاموش شده است.
- به نظر می‌رسد شدت سرکوب در دو ماه اول جنبش انقلابی مردم ایران به قدری بالا بوده که شوک وارده به جامعه باعث کاهش حرکتهای اعتراضی به مدت یک تا یک و نیم ماه (پس از اواسط آذر 1401) شده و سپس دوباره از زمان سالگرد شلیک به هواپیمای اوکراینی و اعدام دو معترض بازداشت شده (سید محمد حسینی و محمد مهدی کرمی) در 17 دی‌ماه 1401، جان گرفته است. به طور کلی اقدامات حکومت که خشم عمومی را در پی داشته، در تشدید حرکتهای اعتراضی موثر بوده است.